Pasożyty, robaki, bakterie

GLISTA LUDZKA – wywołująca glistnicę, to robak o długości 25-40 cm. Jaja wydalane z kałem zawierają taką formę zarodka, która nie jest zdolna do zarażenia. Dopiero po 6-tygodniowym rozwoju poza ustrojem, w wodzie lub wilgotnej glebie powstaje larwa. Człowiek zakaża się przez spożycie pokarmów zanieczyszczonych jajeczkami z larwami. W jelicie cienkim larwy wydostają się z otoczki jaja, przebijają się przez ścianę jelita do naczyń krwionośnych, a następnie z krwią wędrują do oskrzeli i pęcherzyków płucnych. Odkrztuszane do jamy ustnej są połykane z plwociną i w ten sposób ponownie dostają się do jelit, gdzie dojrzewają w ciągu 2-3 miesięcy od zakażenia. Glista bytuje w jelicie 13-15 miesięcy. Po tym czasie dochodzi do samowyleczenia, o ile nie nastąpi ponowne zakażenie lub powikłania, np. niedrożność jelita czy zapalenie wyrostka robaczkowego. W jelicie może przebywać nawet kilkaset glist jednocześnie.

W czasie wędrówki larw przez płuca pojawia się zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie płuc lub naciek płuca typu L-fflera. Obecność glist w jelitach powoduje nudności, wymioty, biegunki, bóle w jamie brzusznej oraz osłabienie, brak apetytu, bóle głowy, rozdrażnienie, bezsenność.

U części osób zarażonych glistą ludzką występują objawy alergiczne – świąd skóry, pokrzywki, wypryski, a nawet napady duszności naśladujące ataki astmy.

Zapobieganie glistnicy polega na piciu przegotowanej wody i przestrzeganiu ogólnych zasad higieny osobistej, żywienia, wzmacnianiu odporności.”

OWSIKI – powodują owsicę, są najbardziej rozpowszechnionymi pasożytami, zwłaszcza u dzieci. Robaki te długości kilku milimetrów przysysają się do ścian jelita. Jaja składają w fałdach skóry w okolicy odbytu, wypełzając głównie nocą.

Charakterystycznym objawem chorobowym owsicy jest zaczerwieniona skóra i świąd okolicy odbytu utrudniający zasypianie, wzmożona pobudliwość nerwowa, ból głowy, osłabienie, brak apetytu, nudności, bóle w jamie brzusznej, anemia. Owsiki mogą dostawać się do sromu i pochwy, stając się przyczyną zmian zapalnych narządu rodnego.

Zakażenie człowieka następuje przez brudne ręce, surowe produkty spożywcze zanieczyszczonepasożyty-jelitowe-owsiki-lamblie-włosogłówka-glista jajeczkami pasożyta, za pośrednictwem przedmiotów codziennego użytku, np. brudną pościel. Możliwe jest także zarażenie przez unoszący się kurz, wraz z którym jajeczka owsików osiadają na produktach spożywczych. Bardzo łatwo owsica rozprzestrzenia się u dzieci w skupiskach, takich jak przedszkole, szkoła. Można zakazić się od zwierząt – nieodrobaczone zwierzęta domowe, odchody w piaskownicy itp. Zapobieganie owsicy polega na przestrzeganiu zasad higieny osobistej i żywienia oraz wzmacnianiu odporności!

W czasie leczenia owsicy, które powinno objąć jednocześnie wszystkich domowników i zwierzęta domowe, konieczna jest codzienna zmiana bielizny osobistej i pościelowej oraz dezynfekcja ubikacji i łazienki…” „Włosogłówka to robak w kształcie nitki długości do 5 cm, który powoduje włosogłówczycę. Jaja wydalane z kałem nie wywołują zarażenia. W wilgotnej i ciepłej glebie jaja dojrzewają, a w ich wnętrzu powstają larwy.

Człowiek zaraża się, spożywając produkty zanieczyszczone jajeczkami zawierającymi larwy. W zarażeniu pośredniczą muchy, które przenoszą jajeczka z odchodów i gleby na produkty spożywcze. Ogniwem pośrednim są brudne ręce.

W 25% przypadków zarażenie przebiega bezobjawowo. Przy większej ilości pasożytów występuje biegunka, niekiedy śluzowo-krwawa, bóle w jamie brzusznej, spadek masy ciała, anemia. Mogą pojawiać się skórne objawy alergiczne oraz: brak apetytu, rozdrażnienie, bezsenność, bóle głowy, osłabienie.

W celu uniknięcia zarażenia należy: myć jarzyny i owoce, przestrzegać higieny osobistej, ochraniać glebę i wodę, przed zanieczyszczeniem odchodami ludzkimi, wzmacniać odporność oraz tępić muchy.

WĘGOREK JELITOWY – wywołuje węgorzycę, bytuje w organizmie człowieka, owiec, świń, bydła, żab, psów, a nawet w roślinach. Wrotami zarażenia jest skóra. Larwa węgorka wnika przez skórę, aby z krwią przedostać się do serca, następnie do płuc, tchawicy, gardła, gdzie zostaje połknięta i przez przełyk, żołądek przechodzi do jelita cienkiego. Poszczególnym etapom wędrówki larwy towarzyszą różne objawy. Pierwsza faza skórna charakteryzuje się obrzękiem, zaczerwienieniem i bolesnością w miejscu wniknięcia larwy. Żłobi ona w skórze tunel skierowany do najbliższego naczynia krwionośnego. Obecności larw w płucach towarzyszą objawy zapalne tchawicy, oskrzeli i płuc. Z chwilą zagnieżdżenia się w jelitach pojawiają się: bezsenność, drażliwość, brak apetytu, bóle brzucha, biegunka, anemia, spadek masy ciała, aż do ciężkiego wyniszczenia organizmu. Larwy mogą zagnieździć się także w pęcherzyku żółciowym, sercu, nerkach czy mózgu.

Rozpoznanie węgorzycy opiera się na wykryciu larw w kale, ślinie, moczu czy treści dwunastniczej. W stolcu mogą być obecne jaja węgorka.

Należy przestrzegać higieny osobistej, ochroniać skórę przy kontakcie z glebą (prace ziemne), aby zapobiec tej postaci choroby pasożytniczej. Przebywanie w krajach tropikalnych i kontakt z zarażonymi zwierzętami zwiększa ryzyko zachorowania…”

ANIZAKIDOZA – robaki Anisakis marina wykryto po raz pierwszy u człowieka w 1955 r. Nicienie te wywołują chorobę o nazwie anizakidoza. Należą do pasożytów ryb morskich, głównie śledzi, a także dorszy, makreli, łososi. Szczególnie często bywają zarażone duże i tłuste śledzie. Żywicielem pośrednim są skorupiaki planktonowe.

Zagrożenie dla człowieka stanowi spożycie surowych względnie półsurowych zarażonych ryb morskich.

Anizakidoza to choroba naśladująca zatrucie pokarmowe lub zwykłą niestrawność, rzadziej ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. Nicienie bytują w żołądku i jelitach człowieka, powodując obrzęk śluzówek jelit i tworzenie się nadżerek.

Typowe objawy to gorączka, nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka, obecność krwi w stolcu. Wymienione dolegliwości pojawiają się w 7-8 dni po spożyciu zarażonych nicieniami ryb.

Wyróżnia się trzy postaci żołądkowe choroby:

• obrzękowa,
• krwotoczna
• wrzodziejąca.

Anizakidozę stwierdzono u ludzi w Japonii, Korei, Anglii, USA, Norwegii, Niemczech, Chile.

Nicienie niszczy się poprzez zamrożenie do -20 st. C przez 24 godz., marynowanie co najmniej 30-dniowe, wędzenie w temperaturze 60 st. C, a także solenie przez co najmniej 10 dni.

W celu wykrycia larw wykonuje się gastroskopię oraz testy serologiczne. Nieprzydatne są badania parazytologiczne kału.

W odmianie tej parazytozy poleca się lek o nazwie Tiabendazol.

LAMBLIA INTESTINALIS, giardia to wiciowiec jelitowy należący do częstych pasożytów przewodu pokarmowego wywołujących lambliozę. Około 12-64% ludności różnych regionów świata jest zarażonych tym pierwotniakiem.

Zarażenie człowieka następuje za pośrednictwem cyst (otoczka wytwarzana przez niektóre organizmy umożliwiająca przetrwanie) drogą pokarmową i analnych kontaktów seksualnych. Cysty zagnieżdżają się w jelicie cienkim oraz w przewodach żółciowych i trzustkowych. Konsekwencją zarażenia jest uszkodzenie śluzówki jelit, które prowadzi do biegunek i upośledzonego wchłaniania tłuszczów, witaminy B12 i A, kwasu foliowego i laktozy. Mogą pojawić się zapalenie dróg żółciowych lub podrażnienie trzustki oraz żółtaczka. U części osób zarażenie przebiega bezobjawowo, ale wydalają one z kałem cysty, powodując w ten sposób rozprzestrzenianie się choroby w środowisku naturalnym człowieka. Brak objawów chorobowych jest prawdopodobnie związany z mobilizacją procesów immunologicznych prowadzących do eliminacji wiciowca.

Wrażliwe na zarażenia są szczególnie małe dzieci oraz osoby z uszkodzonym układem odpornościowym przez różne choroby, używki czy leki. U niemowląt i małych dzieci częstą przyczyną anemii jest zarażenie wiciowcem jelitowym.

Rozpoznanie choroby opiera się na wykryciu cyst w kale lub stwierdzeniu przeciwciał we krwi.

Profilaktyka zarażenia polega na przestrzeganiu zasad higieny osobistej oraz żywienia. Pamiętajmy, że muchy, szczury, myszy, a także prusaki mogą przenosić cysty pasożyta.”